Bezoek Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Op maandag 7 april werd een bezoek gebracht aan het Herinneringscentrum Kamp Westerbork na eerder uitgebreid op school gepraat te hebben waarom er in de tweede wereldoorlog Joden, maar ook Sinti en Roma, geen leven konden leiden zoals iedereen. Hun vrijheid werd hun ontnomen, ze moesten onderduiken of werden gevangengezet en in de meeste gevallen vermoord. In het Herinneringscentrum bezochten de leerlingen eerst een uitgebreide tentoonstelling. De gids wist hen te boeien met informatie en verhalen. Zo werd er verteld wat er in Zelhem gebeurde met een Joodse familie, waarvan een deel de oorlog niet heeft overleefd. ’s Middags liepen de leerlingen naar het voormalig kampterrein en kregen daar indrukwekkende verhalen te horen. Wekelijks vertrok er een trein waarin mensen in goederenwagons vervoerd werden naar concentratiekampen in Duitsland, Oostenrijk of Polen. Van de 102.000 mensen kwamen slechts 5.000 levend terug. De leerlingen legden op de voormalige appèlplaats bloemen bij de 102.000 stenen die elk van hen vertegenwoordigen. De stichting hoopt in de toekomst nog veel kinderen mee te kunnen nemen naar deze bijzondere plek die een grote indruk achterliet.
Gastlessen in de klas
Als laatste vast onderdeel van het scholenproject komen gastsprekers in de klassen vertellen over hun familiegeschiedenis voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. De vier scholen die dit jaar meededen met de activiteiten van de stichting ‘Zelhem Westerbork Toen & Nu’ kregen bezoek van mevrouw Edith Magnin. Zij heeft als medewerker van Herinneringscentrum Kamp Westerbork verteld over wat de Tweede Wereldoorlog met haar gedaan heeft. Op 12 mei ging ze naar de Dorpsschool Halle en op 14 mei kwam ze naar Zelhem om de in de klassen van CBS De Meene, CBS ’t Loo en OBS Jan Ligthart haar indrukwekkende verhaal te doen. Zelf is Edith Magnin na de oorlog geboren. Ze groeide op in een gezellig gezin en kwam er later pas achter dat ze van Joodse afkomst is en dat veel mensen uit haar Joodse familie om het leven zijn gebracht in concentratiekampen. Dit heeft haar leven op de kop gezet en ze vindt het belangrijk dat kinderen deze verhalen te horen krijgen. Zij vertelde over de zoektocht naar haar familieleden, die in de oorlog bijna allemaal zijn weggevoerd naar de vernietigingskampen. Niemand van de familie wilde ooit praten over de oorlog, totdat een tante er op een gegeven moment over ging vertellen. Zo kwam zij pas op latere leeftijd te weten dat haar vader een Jood was. Hij overleefde de oorlog, omdat hij vervalste papieren had.
Edith Magnin benadrukte hoe belangrijk het is kennis te nemen van je eigen familiegeschiedenis. Verder liet ze de leerlingen een aantal voorwerpen uit de tweede wereldoorlog zien, zoals bonkaarten, de Jodenster, het paspoort met de grote J erin. De leerlingen waren erg onder de indruk van haar verhaal. Ze zegt: “Ik heb er nooit bij stilgestaan dat als ik mensen ontmoet, wat voor geloof zij hebben. Katholiek, Protestant, Islam, of Joods, voor mij doet het er niet toe. Ik respecteer mensen om wie ze zijn en hoop dat iedereen dat doet. Laten we er met zijn allen voor zorgen dat oorlogen verdwijnen en nooit meer terugkomen.”
Overhandiging boek aan scholen
Tot slot ontvingen alle scholen in Zelhem, Halle, Wolfersveen en IJzevoorde van de stichting het nieuwste boek van schrijfster Martine Letterie met de titel ‘Wij woonden hier’ als aandenken aan het scholenproject Zelhem Westerbork Toen & Nu 2025. De boeken werden kosteloos geleverd door de Readshop in Zelhem. Het waargebeurde verhaal speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog in Zutphen. Kinderen van nu doen ontdekkingen en duiken in het verhaal van drie Joodse kinderen. De prachtige tekeningen zijn van Saskia Halfmouw. Veel leerkrachten vonden dit boek een mooie aanleiding om het aan de kinderen voor te lezen. Het verhaal sluit aan bij de informatie die de leerlingen kregen over oorlog, vrede en herdenken, haat en verdraagzaamheid en allerlei zaken die in de gesprekken met de kinderen aan de orde kwamen.